ما خسته اگر چه؛ شب ز ما خسته تر است.
تاريکی اگر چه دم به دم بيشتر است.
تاريک ‌ترين زمان هر شب امّا،
دانم که همان لحظه‌ی پيش از سحر است.

بنیاد خانواده سحر: این مطالبی که شما در چگونگی بستر سازی و مکانیزم انجام خودسوزی های 17 ژوئن 2003 دادید، این را به ذهن متبادر می کند که این افراد منظورم مرضیه و صدیقه و مژگان و بهشته و ... بیشتر نقش واسطه را در برآورده کردن اهداف و اراده رهبری سازمان بعهده دارند. به این صورت که این واسطه ها همانطور که گفتید فضا را بوجود می آورند و بعد خودشان یا در سایه قرار می گیرند و یا باز بر اساس فرمان و دستور تشکیلاتی تا انتهای راه را می روند و خودشان را هم در حین ایجاد این فضا قربانی می کنند و به آتش می کشند. یعنی هم نقش تهییج کننده را دارند و هم در موقعیت یک عضو تمام حرفه ای وارد مرحله عملیات می شوند و این در واقع همان بستری است که از دل آن امثال ندا حسنی بیرون می آیند و خودسوزی ها را ماده می کنند.

خانم بتول سلطانی: به نوعی می شود گفت اینها همین نقش دو جانبه را بازی می کنند. بعضی در نقطه عمل بر اساس فرمان تشکیلاتی متوقف می شوند و برخی مواقع هم تا ته خط را می روند و دیگران را هم به دنبال خودشان می کشانند. حالا یک جنبه نقش این به قول شما واسطه ها هم به انتها و پایان ماجراها و نقش رسانه ای این اعضا بر می گردد. این هم به شکلی کاملا طراحی شده و از پیش انتخاب شده دنبال می شود. اینکه در ارتباط با مطبوعات و خبرگزاری ها چه کس یا کسانی قرار است طرف حساب باشند. حرف بزنند، دفاع کنند، توضیح بدهند و خلاصه هر آنچه لازم است در تعامل با بیرون از مناسبات مطرح شود را اینها بر زبان بیاورند. مثلا ببینید بین افرادی که در این قضایا شرکت داشتند و خودسوزی کردند، سازمان برای بخش ارتباط رسانه ای و اطلاع رسانی به خبرگزاری ها کسی مثل مرضیه باباخانی را برای گفتگو انتخاب می کند. از جمله مثلا می توان به مصاحبه او با خبرگزاری الجزیره اشاره کرد. فکر می کنید چرا مثلا حمید عرفا را برای اینکار انتخاب نکردند. چرا باید مرضیه را با آن وضع وخیم و ناجور انتخاب کنند و پیش بیندازند. منظورم این نیست که مثلا حمید عرفا نسبت به قضایا توجیه نشده، نه. این انتخاب بیشتر از این جهت است که او نقش اش را خیلی بهتر و روان تر ارائه می کند. از این جهت است که وضعیت جسمی او متاثرکننده تر است.

نوع تعامل و ارتباط او با رسانه ها بیشتر جواب مورد نظر تشکیلات و رهبری را می دهد. خوب این از وضعیت این واسطه ها بود. اما از آن طرف هم سازمان باید در همین راستا رابطه اش را مثلا با خود ندا و خانواده وی تنظیم کند. طوری که تمام منافع ممکن و حداکثری سازمان تامین بشود. این منافع چیست؟ اول اینکه حمایت کامل خانواده ندا را متوجه خودش بکند. دوم اینکه جهت گیری و موضع گیری های خانواده ندا در جهت رضایت از خودگذشتگی ندا و در عین حال موید این باشد که ندا بطور خودخواسته و ارادی می خواسته ارادت و اعتقاد خودش را به رهبری و سازمان اعلام کند. بعد اینکه آنها از کسی به عنوان مسبب، یا عامل تحریک شکایتی ندارند. و البته این خانواده هم باید تمایلات و احساس حداقل سمپاتی خودش را نسبت به سازمان نشان بدهد. خوب برای اینکه این نقطه نظرات و خواست ها تامین بشود، اول باید خانواده ندا تحت کنترل و پوشش کامل سازمان قرار بگیرد. از هر نظر مالی، امکاناتی، رسانه ای و ... برای همین هم می بینیم سازمان بعد از خودسوزی ندا پای خانواده او را به ماجرا باز می کند و در تمام جهاتی که اشاره شد سازمان کار می کند. از نظر عاطفی و احساسی طوری تنظیم می کند که هم تاثیر و تاثر این واقعه روی فضای اطراف خوب دربیاید و هم در نهایت اینکه همه اینها به جیب سازمان و رهبری ریخته بشود. اینجا یک مرز باریکی است که خیلی رندانه و حساب شده بخصوص در مورد خودسوزی ندا سازمان روی آن حرکت می کرد. این را حتی می شود به عنوان یک مدل و الگو از هر جهت مورد مطالعه قرار داد. برای همین می بینیم سازمان بیشترین تمرکز، وقت و انرژی را روی او می گذارد. می خواهد یک مدل خلق کند و به نظر من حداقل برای درون مناسبات اش موفق می شود.

بنیاد خانواده سحر: برای اعضای سازمان این سوال پیش نمی آید که خانواده ندا حسنی قبل از این اتفاق کجا بوده که ناگهان سروکله اش پیدا می شود و این همه توجه چه توجیه و دلیل تشکیلاتی پیدا می کند.

خانم بتول سلطانی: اینها اصلا نه برای سازمان و نه برای رجوی مهم نیست که پیش بیاید یا نیاید. من 4 سال در انگلستان بودم. در همین سالها هم خانواده ندا در انگلستان بود. اصلا هیچ رابطه ای بین آنها نبود. نه از طرف سازمان و نه از طرف خانواده ندا. همه این اتفاقات ناگهانی و غیر منتظره بود. اما بعد از این جریان سازمان وقت و انرژی زیادی برای ارتباط گرفتن و کنترل خانواده او گذاشت. بخاطر اینکه به بیرون از تشکیلات ثابت کند که ندا خودش خودسوزی کرده و مسئولیت مرگ ندا را از روی خودش بر دارد. یا بطور ایدئولوژیک روی خانواده او کار بکند تا آنها اگر قرار شد درباره این اتفاق صحبت کنند بدانند در ارتباط با رسانه ها چه مسائلی را مطرح کنند که به نفع سازمان باشد. این رابطه بعد از مرگ ندا خیلی تنگاتنگ شد. برای اینکه این احتمال هم می رفت که نکند والدین او تصمیم غیر منتظره ای بگیرند که همه چیز را به هم بریزد.

بنیاد خانواده سحر: سازمان از یک طرف به قول شما می خواهد القا کند اقدام ندا کاملا ارادی بوده و سازمان هیچ نقشی در آن نداشته است. اما از طرف دیگر در داخل مناسبات و بعد در خارج از سازمان روی این اقدام تا می تواند تبلیغات می کند و نام عملیات مقدس و شهید مقدس را روی آن می گذارد. با این تناقض در بیرون و در درون سازمان چگونه برخورد و حل می شود.

خانم بتول سلطانی: من که در داخل سازمان بودم می دانم ارزش این خودسوزی ها برای سازمان و بخصوص در مورد ندا این است که این اقدام بر اساس دستور تشکیلاتی بوده است. برای همین هم اینقدر روی او تاکید می کنند و برای اش احترام و ارزش قائل می شوند. همینطور همه کسانی که در سازمان هستند حداقل این را می دانند که ندا خودسرانه خودش را به آتش نکشیده است و دستور تشکیلاتی را انجام داده است. حالا هر چقدر هم در بیرون خلاف این را ادعا کنند، برای درون مناسبات فرقی نمی کند. حقیقت را همه آنها می دانند.

بنیاد خانواده سحر: ارزش این کار را سازمان وقتی می خواهد برای مناسبات ماده کند طبیعی است باید تعریف و تمجید بکند. از طرف دیگر همه اعضای سازمان هم می دانند این کار ارادی نبوده و صرفا به دستور تشکیلات بوده است. اما وقتی این تعریف و تمجیدها را رسانه ای می کند و همه مشاهده می کنند، خوب این دوگانگی برای کسانی که در بیرون از سازمان هستند و سازمان را باعث این اقدامات می دانند پیش می آورد. مریم رجوی از یک طرف ادعا می کند این خودسوزی ها خودسرانه و ارادی بوده و حتی پلیس فرانسه را مقصر می داند که نگذاشته پیام ممانعت از خودسوزی ها را به بیرون ارسال بکند. اما مریم اولین کسی است که می رود سر مزار ندا و او را شهید مقدس می خواند. مسعود اولین کسی است که آن پیام مخصوص را در ستایش از این خودسوزی ها و بخصوص ندا می دهد. تلویزیون مجاهدین بخش قابل ملاحظه ای از برنامه های خودش را به تجلیل از ندا و سایر عملیات انتحاری اختصاص می دهد. مراسم آئینی در تجلیل این افراد که در قرارگاه اشرف برگزار شده باز از تلویزیون پخش می شود. وقتی شما از بیرون مناسبات این همه فعالیت و تلاش تحسین گرایانه را می بینید، سازمان چطور می تواند روی این ادعا سوار بشود که در این اقدامات نقش و دخالت نداشته است. بیرونی ها که می فهمند وقتی شما این همه از ندا تحسین می کنید به هر حال این اقدام را قبول دارید و با نفس این کار مخالفتی ندارید که هیچ، آن را حتی مقدس و بصورت یک ارزش عالی در می آورید که حتی درباره اش تردید و سوال هم ایجاد نشود، تازه اینها جنبه بیرونی قضایا است. منظورم این است که سازمان فکر می کند مخاطبان بیرونی او هم مثل مخاطبان درونی و عضو خودش از کنار این تناقضات می گذرد و یا خیلی راحت آنها را هضم می کند.

خانم بتول سلطانی: در یک کلام می توانم بگویم اصلا برای سازمان مهم نیست که این تناقضات در بیرون وجود دارد یا ندارد و پیش می آید یا نمی آید، چه برسد به اینکه بخواهد برای آنها پاسخ و توضیحی داشته باشد. تناقض مورد اشاره شما کاملا منطقی است. یعنی اگر شما با نفس اینگونه اقدامات مخالف هستید پس این همه تبلیغ و ترویج برای چیست. وقتی شما ندا را بت می کنید، خواسته یا ناخواسته اذهان را می برید به طرف اینکه این یک مدل و حتی بقول خود رجوی این خودسوزی ها یک راهگشایی برای سازمان یا راه رستگاری برای افراد سازمان است. پس دارید تبلیغ خودسوزی می کنید. اما اینها علیرغم اینکه خیلی توی چشم هستند و می شود حتی بر اساس این شواهد پیگیری قانونی کرد، اما برای رجوی اصلا اهمیت ندارد. آنچه برای سازمان مهم است همان نفع و سود آنی از این قضایا است. این یک جنبه از قضیه است. اما در درون مناسبات قضیه فرق می کند. رجوی از صراحت گویی درباره این خودسوزی ها، انگیزه ها، دستاوردها و ضعف ها و قوت های آن باکی ندارد. خیلی صریح است. مثلا پاسخ رجوی به این سوال که چرا امثال ندا باید خودشان را برای مریم بسوزانند، این است که وقتی هزاران نفر حاضرند برای عبدالله اوجالان خودکشی کنند، برای مریم همه افراد سازمان باید این کار را بکنند. یادم هست وقتی سر این جریانات در پاریس همین بحث تشکیلاتی بودن و نبودن و محرک این خودسوزی ها پیش آمد و دادگاه رسیدگی برای اثبات این بحث ها تشکیل شد، رجوی طی یک پیام تصویری ضمن مطرح کردن این موضوع خیلی صریح از کنار این دادگاه ها گذشت. موضوع عبدالله اوجالان را مسعود در همین پیام مطرح کرد. او می گفت برای عبدالله اوجالان حتی هزاران نفر حاضر بودند خودشان را بکشند، یعنی مریم به اندازه او هم نیست. این پیام را در سطح شورای رهبری گذاشتند و تماشا کردیم. حتی این را مطرح کرد که این همه آدمی که می خواستند برای عبدالله اوجالان خودکشی کنند، چه کسی رفت یقه کسی را بگیرد و او را متهم به تحریک و سازماندهی بکند. یا چه کسی رفت یقه عبدالله اوجالان را بگیرد و بگوید اینها چرا می خواسته اند بخاطر تو خودکشی کنند. حتی در همین پیام، رجوی با اشاره به حداقل 25 مورد خوسوزی و دو نفر قربانی صریحا گفت هنر نکرده اید و ادعای طلبکاری می کرد و می گفت این خیلی کمتر از آنچه باید انجام میدادید بوده است.

مسعود می گفت یک از میلیارد که باید برای مریم می گذاشتید نگذاشتید و کم کردید. شما برای مریم کاری نکردید. تمام رنج و بدبختی ها و مصیبت ها را مریم متحمل شد و به دوش کشید، تمام کار را مریم کرد، شما کاری نکردید. در داخل مناسبات اینطور با موضوع برخورد و تنظیم رابطه می شود. آنهایی که شما اشاره می کنید مربوط به بیرون از مناسبات است. یک نمونه خیلی واضح اش مثلا همین دادگاه هایی بود که در پاریس بر سر این موضوع تشکیل شد. سر اینکه ببینیم این اقدامات محرک داشته، تشکیلاتی بوده یا ارادی و تصمیم فردی بوده است. نهایت اش را دیدید. می خواهم بگویم حتی در چنین شرایطی که همه چیز برای اثبات تشکیلاتی بودن این خودسوزی ها احراز شده و ثابت شده است، اما سازمان مسیر حوادث را جوری طراحی و پیش بینی می کند که در آن گرفتار نشود. ابزار این مقابله ها هم بدبختانه هم خود همین قربانیان خودسوزی ها هستند و هم همان واسطه ها و به قول شما کاتالیزورها. یکی اش خود همین مرضیه باباخانی بود. و تمام کسانی که از خودسوزی ها بجامانده بودند. می بینید نقش اینها تا کجا ادامه دارد. می بینید رجوی تا کجای قضایا را پیش بینی کرده است و چقدر صریح و راحت از کنار این تناقض ها می گذرد و در نهایت همان طور که گفتم از موضع طلبکاری هم برخورد می کند.

بنیاد خانواده سحر: ببخشید خانم سلطانی این توضیحاتی که از مسعود نقل می کنید، مربوط به همان پیامی است که از خفا برای شما ارسال کرده است.

خانم بتول سلطانی: بله، اینها بخش هایی از همان پیامی است که رجوی از محل اختفا برای شورای رهبری ارسال کرده بود.