15.10.2009

نصرت شاد

nushad@web.de

Herta Mueller ( 1953 - )

nushad@web.de

زنان و جایزه نوبل ادبیات تبعید .

زنان و ادبیات ضد دیکتاتوری استالینیستی .

آخر این چه وطنی است

که چمدان سفرت را که برداری،

همچون جگرزلیخا از هم می پاشد ؟

ای کاش امروز

با خودم برخورد نمی کردم ،

سازمان امنیت

بازهم ماراسفارش داده،

برای روز دوشنبه، ساعت 10 صبح؛

یعنی برای بازجویی سرپایی

دعوت کرده .

فقط سازمان امنیت رشد کرده و

قوی تر شده،

نه بخشهای دیگر جامعه

مثل اقتصاد ،فرهنگ وهنر .

خانم هرتا مولر، برنده جایزه نوبل ادبیات امسال؛ یعنی سال 2009 اعلان شد. او گرچه درکشور رومانی درسال 1953 بدنیا آمد ولی آلمانی تبار است و در روستای نبات سالهای کودکی اش را سپری نمود. آزار و تعقیب او از طرف دولت استالینیستی چائوشسکو باعث شد که او درسال 1987 دست به مهاجرت بزند و ساکن آلمان غربی آنزمان بشود . چون پدرش درزمان جنگ جهانی دوم همکار سازمان گشتاپوی آلمان فاشیستی بود، بعد از بقدرت رسیدن سوسیالیسم استالینیستی، مادرش را دستگیر و به اردوگاههای کار اجباری فرستادند. بعدها از هرتا مولرنیز خواستند تا با سازمان امنیتی سکوریتای رومانی همکاری کند ، ولی او با مخالفت تحسین آمیز این دعوت را رد نمود و از طریق ادبیات افشاگرانه به مبارزه با حکومت چائوشسکو پرداخت. هرتا مولر پیش از تعقیب امنیتی به شغلهای مترجمی و آموزگاری پرداخته بود. او در دانشگاه بوخارست به تحصیل ادبیات و زبان آلمانی و رمی پرداخت. نخستین رمان او " سقوط و ابتذال " بشکل سانسور شده در رومانی منتشر گردید.

اوتاکنون خالق چند جلد کتاب داستان، رمان ، و مقاله بوده است، از آنجمله – فوریه پا برهنه ، انسان قرقاولی ساکن زمین است ، سفر روی یک پا ، درسهای نویسندگی در دو دانشگاه ، شیطان توی آ ینه جا خوش کرده ، نگهبان شانه اش را بدست گرفت ، حیوان قلبی ، گرسنگی وابریشم ، نکاه بیگانه ، در میان گرههای زلف یک زن زندگی کردن، یکبار بگیر دوبار ول کن ، روبا آنزمان هم شکارچی بود . ای کاش امروز با خودم برخورد نمیکردم ،و در درون تله شکار ، هستند.

ازجمله جوایز دریافتی پیشین او، جایزه هاینریش کلایست درسال 1994 ، و جایزه اروپایی ادبیات در سال 1995 می باشند .او در آثارش به تجربه های ترور ، بازجویی ، تهدید،جنگ ، فاشیسم، استالنیسم ، تحقیر،ترس، ترد،مقاومت،فرار،تبعید، وطن ، و مهاجرت می پردازد . چون قهرمانانش در فضای ترس و وحشت ناشی از شرایط دیکتاتوری زندگی میکنند،آثار او را بخشی از ادبیات رئالیستی آلمانی – رومانی بحساب می آورند. او از یک دولت فاسد و یک جامعه داغان سخن میگوید که پناه به الکل و دستفروشی آورده اند. همچون آثار گونتر گراس، آنا سگر ، پاول سلان ، اینگه مولر ، پیتر وایس، برنهارد ، و روزا آوسلندر، کتابهای او به موضوعات فاشیسم، جنگ، دیکتاتوری ،آواره گی ، مهاجرت ، تبعید، بازجویی، خانه گردی، و ترور می پردازند. در آثار او ساختارهای اسطوره ای ، استعاری، و تصاویر بوتیقایی در رمانهای خانوادگی، تقصیر روستایی و بی خیالی سیاسی مردمی وحشت زده را نشان میدهند.

مطالب بیشتر در مورد زنان:

ــ زنان اسیر در فرقه رجوی را نجات بدهیم ( بهار ایرانی )

ــ توفان، روایت سینمایی تجاوز به زنان بالکان ( فهیمه فرسایی )

ــ آقا، صبح ها می رود سرکار، زنانش در خانه با هم می زنند و می رقصند ( سلام )

ــ پديده ناميمون خودكشي شايسته استان‌وعشيره ما نيست ( ایسنا )

ــ من فقط پدرم را می خواهم ( مریم بابایی نژاد )

ــ روایت پسر از پدر سه زنه اش ( علم الهدی )

ــ اتوبوس‌های زنانه مردانه در اورشلیم ( دویچه وله )

ــ دشواری های ز نانی که در خانه های مردم کار می کنند ( علم الهدی )

ــ جنایت خاموش: مادرانی که دخترانشان را می‌فروشند! ( آینده )

ــ خشونت علیه زنان ،جرم پنهان اما سیاه ( فریده غائب )

ــ این سردفتر زن با چند همسری مردان مبارزه می کند ( ترانه بنی یعقوب )