ما و مشاهیر اصلاح گرایی غرب

12.11.2009

نصرت شاد

nushad@web.de 

Erasmus von Rotterdam 1469-1536

          غرب و هومانیست های مسیحی اش .

         ما و مشاهیر اصلاح گرایی غرب .

اراسموس ، فیلسوف و روحانی هلندی ، یکی از مهمترین نمایندگان هومانیسم غرب است . او یکی از پیشگامان جنبش اصلاحات دینی و جاده صاف کن انتقاد فرهنگی و دینی بود . وی درآثارش خواهان ترکیب هومانیسم و اصلاحات دینی -یا وحدت مسیحیت با فرهنگ یونان باستان بود. اوغیرازاصلاحات دینی،یکی از پیشگامان جنبش روشنگری نیزاست، چون تحمل و مدارای عقاید و نظرات دیگران را توصیه میکرد. پاپ چهارم 23سال بعدازمرگ او آثارش را به سبب ترقی خواهی دینی ممنوع نمود.

  مورخین چپ درباره او مینویسند که وی ازمواضع لیبرال-بورژوازی به انتقادازکاتولیک گرایی و مسیحیت درحال زوال پرداخت. اراسموس نه تنها علیه فلسفه اسکولاستیک (مدرسین)، بلکه علیه حماقت ،نادانی ، و سطحی گری نیز دست به عمل زد. اوهمچون سایرهومانیست ها مخالف دگم گرایی کلیسا و فلسفه اسکولاستیک آن بود. وی با طنز خاص خود به تمسخر ارتجاع و عقب افتادگی کلیسای مسیحی پرداخت. او نه تنها ضد رفرم های لوتر درمسیحیت بلکه علیه تفتیش عقاید پاپ و کلیسا نیز دست به عمل زد. وی میگفت که انسان محصول تربیت است و نه محصول طبیعت، و اوآزاد است که به خدا عقیده داشته باشد یا آنرا انکار کند. وی با نقد نیش دار و گزنده قلم اش ،ضعف های مسیحیت دوران اصلاحات را نشان داد .

امروزه مورخین مینویسند در قرن 16 زمانیکه رنسانس ایتالیایی به شمال اروپا رسید، نخست یقه دین مسیح را برای اصلاحات گرفت. 2 مرد یعنی  اراسموس و توماس مورس را میتوان مسئول رنسانس شمال اروپا دانست، چون هردو به انتقاد وتحقیر فلسفه مدرسی مسیحیت پرداختند. توماس مورس راشاه انگلیس شهید نمود-و به حرف اراسموس کسی گوش نمیداد. آندو بعدها شخصیت های موثر پیش از انقلاب دراروپا نیزبشمار آمدند . هردو متفکر نامبرده به معنی  امروزی،فیلسوف نبودند چون آنان به رد فلسفه و الهیات سیستماتیک پرداختند. اراسموس را کاتولیکها محکوم کردند چون اورا مسئول اصلاحات وتجزیه دین میدانستند، و پروتستانها به دلیل مخالفت او با لوتر وتزلزل موضع گیری اش انکار نمودند. اراسموس درمخالفت با لوتر آنزمان بحث " آزادی اراده " را براه انداخت. وی از پایه گذاران تعلیم وتربیت جدید نیز است چون او مخالف تنبیه بدنی در نظام آموزشی بود. وی میگفت که هدف تربیت باید سه چیز باشد- پندار روشن ، گفتار نیک ، و رفتار پسندیده . اوعناصرغریزی رفتارآدمی را نوعی جنون میدانست. وی بالاترین هدف حاکمان را هنر حفظ صلح میدانست چون در نظر او هیچ جنگ عادلانه ای وجود ندارد. وی میگفت که بهترین صفت عقیده دینی باید صلح و وحدت میان انسانها باشد. او درحالیکه خواهان نقد متون کتاب انجیل بود، به پیشنهاد یک برنامه آموزشی برای مدارس نیز پرداخت.

اراسموس نه تنها مترجمی ماهر درزبانهای لاتین و یونانی بود بلکه خالق مقاله نویسی نوین دراروپا نیزاست. غیر از چند کتاب ، از او بیش از 3000 نامه به مشاهیر و سیاستمداران آنزمان نیز بجا مانده است. از جمله آثار او – بحث علمی ، اپرا آمنیا ، منتخب آثار ، یک بحث خودمانی ، در باره تربیت حاکمان مسیحی ، در رسای جنون وسرکشی، بحث مسیحی ، و بحثی درباره آزادی اراده ، هستند. او نخستین بار کوشید تا کتاب انجیل را از زبان لاتین و یونانی به زبان عامیانه برای مردم ترجمه کند. بعدها  ترجمه او از کتاب انجیل، زمینه کار ترجمه معروف لوتر از آن کتاب شد. او در کتاب " در رسای جنون و سرکشی " نوشت که انسان مدرن غیر از تقوا و دانایی، به یک شورش و سرکشی نیز نیاز دارد، چون بدون جنون و سرکشی، نه عشق،نه ازدواج، نه تولید فرزند، نه فیلسوف ، و نه سیاستمدار وجود میداشت، و سرکشی علیه ارزشها و معیارهای زمان ،گاهی نشان دانایی و عقلمندی است .

اراسموس درسال 1469 درشهر رتردام در هلند بدنیا آمد، و درسال 1536 درشهر بازل در سوئیس درگذشت. او فرزند نامشروع یک روحانی مسیحی با یک زن گمنام بود . نام واقعی او " دزیدر گرت " میباشد. اراسموس در سالهای نوجوانی در مدارس شبانه روزی آنزمان به مطالعه آثار نویسندگان یونان باستان پرداخت .

مطالب در ارتباط:

ــ جایزه‌ی صلح برای نویسنده‌ای ناآرام ( دویچه وله )

ــ هرتا مولر نویسنده آلمانی؛ برنده‌ی نوبل ادبی ( دویچه وله )

ــ  یک زن ادیب ساهپوست ( نصرت شاد )

ــ شیرین نشاط و "زنان بدون مردان"  ( دویچه وله )

ــ هابرماس ، فیلسوف وجامعه شناس سیاسی ( نصرت نوشاد )

ــ مبارزه‌طلبی، وظیفه قلم لسینگ ( دویچه وله )

ــ پله‌های پیشرفت مردان ( نوشین شاهرخی )

ــ  اعترافات ادبی درسلول انفرادی ( آذر سلطانی )

ــ دولت هگلی ،سایه خدا و جشن پرولتاریا ( نوشین شاهرخی )

ــ  مانیفست روشنگری فلسفه کانت ( نصرت شاد )

ــ چاپ رمانی منتشرنشده از محمود دولت‌آبادی به آلمانی ( دویچه وله )

ــ ۸۰ سالگی کریستا ولف؛ نویسنده‌ای میان اعتراض و اعتقاد ( بهزاد کشمیری پور )

ــ کاپیتالیسم عشق راهم بدنام کرده ( نصرت شاد )

ــ ایران‌شناسی، پلی میان فرهنگ شرق و غرب ( زهره خسروی )

ــ ما و نیچه ،همدردی که با که ؟ ( نصرت شاد )

ــ ازفلسفه پدران تا فلسفه رفقا! ( علیشاد لربچه )

ــ  به مناسبت مرگ نویسنده آمریکایی ( آرام بختیاری )

ــ  کلبه عمو تام ، زنان و سیاهان ( آرام بختیاری )

ــ سوسیال دمکرات ها وفیلسوف چهارم شان ( آرام بختیاری )

ــ مشروعيت دموكراسي از كجا مي‌آيد؟ ( حمید نعمت الهی )

ــ خاطرات کودکی  ام - ومزاحمت سالهای قمری-شمسی ( سهراب آواره )

ــ بچه فئودال ها قناری بازشدند،- و بچه دهاتی ها، مائوئیست ! ( سارا ارمنی )

ــ عتیق رحیمی برنده جایزه ادبی فرانسه شد ( بی بی سی )

ــ یادی از آلبرکامو ( مریم فشنگ )

ــ  مردان ، استادان ادبی زنان ؟  ( آرام بختیاری )

 سایت ایران قلم از انتشار مطالب و مقالاتی که در آن کلمات توهین آمیز استفاده شده، معذور است

مسئولیت مطالب درج شده بر عهده نویسندگان آن می باشد