_________ استفاده از مطالب اين سايت با ذکر منبع بلامانع است _________

" کانون قلم"

 

ادبیات سیاسی؛ بدون تعارف!

شورشگری بعد از پایاننامه دكترا !

ادبیات به موازات مشی چریكی ؟

 

تهیه  :  آذر سلطانی

 Asolt@web.de           

شاعر میان بره ها  و  گرگ ها !

انسنزبرگر Enzensberger , H . M – 1929 - !

 

   نمی دانم اگر امروز بعد از حدود چهل سال، از انسنزبرگر، نویسنده ترقیخواه آلمانی، پیرامون نظراتش در باره سیاسی نمودن ادبیات، پرسش شود، او بازهم همان مواضع قبلی خودرا نمایندگی خواهد نمود یا اینكه بدلیل كهولت و حوادث تاریخی، نظراتش راقدری تغییر داده باشد ؟.

شعر سیاسی- اجتماعی او را ادامه شعر برشت و هاینه می دانند كه نه تنها سازش ناپذیر بلكه شكاكانه حالاتی از رمانتیك تاریخی و دوره مدرن، راشامل می شود. او با تكیه برمواضع تئوریك برشت، مخالف شعر غیرسیاسی و غیراجتماعی بود، گرچه درنظر او شعر اجتماعی باید كیفیت ادبی و هنری نیز داشته باشد . اوباشعارتركیب شعر با عناصر روشنگری ،به كارخانه های “ضدآگاهی“ سازی تبلیغاتی سرمایه داری اشاره میكند كه زیر پوشش فرهنگ و باكمك رسانه های خود به تحمیق مردم پرداخته تادنبال مد و توریسم و سرگرمی بروند. اواز ادبیات و هنرمستقلی سخن میگوید كه احساسی نباشند و هدفشان “باسوادنمودن سیاسی“ اجتماع باشد. شعر او محتوایی سیاسی و مسئولانه دارد كه از ابزارهای مهاجم ، تحریك و شوك استفاده می كند. او را ازنوگرایان شعر آلمان دهه پنجاه قرن بیست تا كنون، بشمار می آورند.انسنزبرگر درخارج از میهن خود به عنوان یكی از رهبران شعر و ادبیات معترض آلمان شناخته می شود.

     باآغازفعالیت گروه ادبی-ا جتماعی ۴۷ درآلمان، آلفرد آندرش بااشاره به انسنزبرگر گفته بود كه: چه خوب، سرانجام یك شاعر خشمگین معترض میان این گروه پیدا شد. اشعار ضد میلیتاریسم و ضد “بی خیالی“ سیاسی او، به ابتذال فكری و فرهنگی رسانه های سرمایه داری دوران حكومت آدناور اشاره میكنند. اواز ادبیات مسئول سخن میگفت كه درگیر با توتالیترهای اجتماعی میشود و نقش آن،مستقیما سیاسی است. اوكوشید تا تضادهای سیاسی و فرهنگی جهان زمان خودرا باكمك ادبیات مطرح كند و از وحدت مرگ آور برهها با گرگها،هشدار داد.درتمام آثار او خواننده به رابطه بین سیاست و ادبیات پی میبرد. او به انتقاد از كمبودها و سطحی گری انسانها نسبت به شرایط شان،پرداخت. قلم بدستان بورژوازی سالها به او لقب شلوغكار، شورشگر و مبلغ تنفر طبقاتی،دادند و او و هاینریش بل را متهم نمودند كه نیروی فكری پشت جبهه سازمان چریكی “ارتش سرخ آلمان“ را تغذیه میكنند .آن سالها پایگاه اتمی شدن ناتو و دنبال روی از سیاست آمریكا در حمله به ویتنام،كوباو فلسطین، ازجمله موضوعات جنبش جوانان و چپ نو غرب بود. او جامعه رفاه غرب را با سقوط كشتی تیتانیك درسال 1912 مقایسه نمود. نظرات شاعرانه او نه تنها متكی برسنبل گرایی شعر گاتفرید- بن و دیالكتیك شعر برشت،بلكه ازنظر جامعه شناسی وابسته به مكتب فرانكفورت بودند. انسنزبرگر درآغاز چند سالی زیر تعثیر شعر رمانتیك برنانتو نیز بود . و از نظر روشنگری تحت تعثیر نظرات آدرنو و هوركهایمر است و در خاتمه پیرامون بنیادگرایی ماركسیستی چپ اخطار داد. ازجمله جوایز دریافتی او،مدال های : هاینه ، بوشنر، هاینریش بل، بورنه ، پاسولینی، و جایزه هنری عضویت مدیته فرانسه، هستند.

      او خواهان “اداره“ ای ! برای ادبیات شد تا آنرا سیاسی و اجتماعی نماید- و نه برای پیشگویی و غیبگویی! .او از لذت استتیك بعلاوه اتوپی سیاسی و یا از انتقاد اخلاقگرایی از زیباشناسی در هنر و ادبیات گفت.

  انسنزبرگر در مجله (كتاب كورس) شماره ۱۵سال ۱۹۶۹ خواهان انقلاب ادبی شد و تحریك آمیز، مدعی گردید كه ادبیات غیر اجتماعی و سرگرم كننده حق حیات ندارد، و اهمیت اجتماعی یك نویسنده فقط در كمك آن برای تحولات اجتماعی است . این مجله سالها تاثیر مهمی روی روشنفكران جوان چپ ازخود به جا گذاشت. او با اشاره به وحدت هنر و علم، به جای ادبیات غیراجتماعی، خواهان عمل، اقدام و فعالیت سیاسی گردید. و سالها مدافع سرسخت ادبی چپ سیاسی بود و با كمك ژورنالیسم فرهنگی و نشر مجلات و آثار سیاسی فرهنگی، به مبارزه با رسانه های سرمایه داری و امپریالیستی پرداخت. دراشعار او خواننده با مخلوطی از: كولاژ، مونتاژ، نقل قول، زبان عامیانه، لهجه، طنز، سنبل های سوررئالیستی، زبان علمی و فنی. و سخن پراكنی های سیاسی، رویرو می گردد- كه به ناآرامی جامعه رفاه و اقتصاد مصرف دامن میزنند. انسنزبرگر گویا سرانجام موفقیت انقلاب فرهنگی، با كمك روشنفكران، را یك خیال و رویا نامید.

  هانس مگنوس  انسنزبرگر درسال ۱۹۲۹ درجنوب آلمان به دنیا آمد. او غیر از ژانر رمان در زمینه های: شعر ، نمایشنامه، مقاله، و ترجمه، آثاری خلق نمود و عیر از ژورنالیسم و كارنشر مجلات و كتاب، سال ها مسئول “رادیو مقاله“ در جنوب آلمان بود و ده ها نمایشنامه رادیویی پخش نمود. او در دانشگاه: زبان، فلسفه، و علوم ادبی خوانده است و به هفت زبان خارجی در سطح ترجمه آشنایی دارد.

  ازجمله آثار او : استتیك مقاومت، بازجویی هابانا، سیاست و جنایت، دفاع از گرگها، زبان كشور، خط نابینایی، مجموعه مقالات، جزئیات، آرامگاه، مجموعه مقالات سالهای ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۰، غرق شدن كشتی تیتانیك، میدانهای عمومی برلین، تابستان كوتاه آنارشی، زندگی و مرگ ب.د، ۳۷ ترانه تاریخ ترقی، شب دوبلین، ترانه راحل، اروپای هفت كشور، هنر و لذت، شیطان و ارقام، تاریخ ابرها، میانه روی و جنون، موسیقی آینده، روبرت جان كجا بودی؟، شعر عصبی می كند، زبان مجله اشپیگل، دختر هوا، آه اروپا!، مارش و پیاده روی كبیر، زیگزاگ، كوچگران درقفسه، یك داستان خرگوشی، خشم پیر می شود ولی طنز ابدی می ماند ، سبكتر از هوا، به منظور جنگ داخلی، موزه شعر مدرن، تعداد زیادی نمایشنامه رادیویی و ترجمه بعضی آثار نرودا و كارل ویلیامز، هستند. از جمله مجلات ادبی فرهنگی اجتماعی او : ترانس آتلانتیك، كتاب كورس ، و كتابخانه ای دیگر ، هستند.

 

 مسئولیت مطالب درج شده بر عهده نویسندگان آن می باشد

سایت قلم