کورت ونه گات نویسنده "ضد جنگ" و رمان " سلاخ خانه شماره 5 " در گذشت

13.04.2007

بی بی سی

کورت ونه گات، از چهره های سرشناس ادبیات معاصر آمریکا و خالق آثاری چون 'سلاخ خانه شماره پنج' و 'گهواره گربه' روز چهارشنبه در سن هشتاد و چهار سالگی درگذشت.

به گفته همسر آقای ونه گات، وی در خانه خودش در منهتن نیویورک زمین خورد و در اثر آسیب دیدگی از ناحیه مغز درگذشت.

وی که در سال 1922 میلادی به دنیا آمده بود، در طول نیم قرن فعالیتش دهها رمان، داستان کوتاه و نمایشنامه نوشت و در دهه های شصت و هفتاد میلادی هواداران بسیاری در جریان های دانشجویی پیدا کرد.

کورت ونه گات (Kurt Vonnegut) در شهر ایندیاناپولیس واقع در ایالت ایندیانا آمریکا از نسل چهارم مهاجران آلمانی-آمریکایی زاده شد و پیش از آنکه در بحبوحه جنگ جهانی دوم به ارتش بپیوندد در دانشگاه کورنل شیمی می خواند.

واقعه بمباران شهر درسدن آلمان توسط متفقین در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم تاثیر زیادی بر او داشت و مشهورترین اثر او، 'سلاخ خانه شماره پنج'، تحت تاثیر همین ماجرا نوشته شده است.

بمباران شهر درسدن در سیزدهم فوریه 1945 یکی از شدیدترین حملات هوایی متفقین علیه آلمان نازی بود که با آتش سوزی گسترده و مرگ 35 هزار نفر همراه بود.

آقای ونه گات و همقطارانش با پناه گرفتن در سردخانه کشتارگاه محل بازداشت خود موفق شدند از این حادثه جان سالم به در برند.

سال ها بعد، کورت واناگات از این حادثه این گونه یاد کرد: "خروج از پناهگاه تا ظهر روز بعد امن نبود. وقتی اسیران آمریکایی و نگهبانانشان از پناهگاه خارج شدند، آسمان از دود سیاه شده بود. شهر درسدن بیشتر به سطح ماه شباهت داشت و هیچ چیزی جز عناصر معدنی بر روی آن یافت نمی شد. سنگ ها داغ بودند. همه ساکنان محل کشته شده بودند."

چاپ هم زمان رمان سلاخ خانه شماره 5 با اوج جنگ ویتنام در سال 1967 با استقبال جنبش ضد جنگ در آمریکا مواجه شد ولی دولت این کتاب را به بهانه وجود موارد غیراخلاقی از کتابخانه های عمومی و مدارس جمع آوری کرد.

این نویسنده آمریکایی اولین رمان خود را در سال 1951 میلادی با نام 'پیانوی نوازنده' منتشر کرد. مضمون این کتاب که به قدرت یافتن ماشین ها در جهان می پردازد، موجب شد که بسیاری وی را در زمره نویسندگان علمی-تخیلی تصور کرده و توجه چندانی به او نکنند.

اما حدود یک دهه بعد - در سال 1963 - با انتشار کتاب 'گهواره گربه'، تحسین منتقدین را برانگیخت. رمان هجویه ای است از علم نوین که به گفته ونه گات وعده پیشرفت می دهد، اما جهان را به پایان خویش سوق می دهد.

کورت ونه گات سال گذشته پس از سالها کم کاری کتاب 'مرد بی سرزمین' را آنگونه که خودش می گوید از سر 'نفرت' از جورج بوش، رئیس جمهور آمریکا، نوشت.

او به رغم موفقیت چشمگیرش در عرصه ادبیات، همواره با معضل افسردگی روبرو بود و یکبار در سال 1984 میلادی با قرص و الکل دست به خودکشی زد. بعدها به شوخی می گفت که [در خودکشی] گند زده بوده است.

منتقدان ادبی همواره به نوشته های کورت ونه گات که ترکیبی از طنز سیاه، انتقاد از مسائل اجتماعی آمریکا و داستان های علمی تخیلی است، نگاه ویژه ای داشته اند.

این درحالی است که وی در جوانی به خاطر انتقاد تند یکی از استادانش که او را نویسنده کم استعدادی دانسته بود، تحصیلات دانشگاهی خود را ناتمام گذاشت.

تصویر آمریکا

مخالفت ونه گات با جنگ و انتقاد او به مسائل اجتماعی کشورش در بسیاری از آثارش مشهود است و چهره ای متفاوت از آمریکا ترسیم می کند.

تصویری که ونه گات از آمریکا ارائه کرده جامعه ای هرج و مرج طلب، اهل حال و نه چندان مذهبی است که شهروندان آن بدون توجه به همه پیشرفت هایشان از زندگی ناراضی هستند و احساس خوشبختی نمی کنند.

به گفته ونه گات جنگ ویتنام و مخالفت گسترده عمومی با آن یکی از مهمترین علت های گسترش کارهای انتقادی مانند نوشته های او در میان بخشی از جامعه آمریکا بوده است.

"فکر می کنم جنگ ویتنام علاوه بر من سایر نویسنده ها را هم از قید و بند های اجتماعی آزاد کرد. این جنگ چهره ای احمقانه را از انگیزه های رهبران ما ترسیم کرد که به ما اجازه داد درباره کارهای بدی که در حق مردم ویتنام انجام داده بودیم حرف بزنیم. آن چه که من دیدم و آن چه من در آن ایام گزارش کردم که همان حقیقت بود، باعث شد تا چهره زشت جنگ ویتنام نمایان تر شود."

فعالیت ادبی کورت ونه گات در سه دهه آخر عمر او کمتر از 20 سال نخست دوران نویسندگی اش بود و به گفته خود او در کارهای آخرش اثر کمتری از شوخ طبعی و نوآوری های اولیه دیده می شود.

 سایت ایران قلم از انتشار مطالب و مقالاتی که در آن کلمات توهین آمیز استفاده شده، معذور است

مسئولیت مطالب درج شده بر عهده نویسندگان آن می باشد