نخستین دور از مذاکرات سفیران ایران و آمریکا در بغداد در حضور مقام‌ های ارشد عراقی برگزار شد.

 تفسیر زیدآبادی از مذاکرات ایران و آمریکا

30.05.2007

احمد زیدآبادی

بی بی سی

رایان کروکر، سفیر آمریکا در بغداد، فضای مذاکرات را "رسمی" خواند و تاکید دو طرف مذاکره بر لزوم حمایت از دولت نوری ‌المالکی ،نخست وزیر عراق را "مثبت" دانست.

با این حال، آقای کروکر تاکید کرد که در گفتگوی رو در رو با حسن کاظمی قمی همتای ایرانی‌ خود، خواستار پایان حمایت سپاه پاسداران انقلاب ایران از شورشیان عراق شده و از دولت ایران خواسته که حرفهای خود را در مورد ضرورت استقرار ثبات در عراق، عملی کند.

از اظهارات آقای کروکر چنین استنباط می ‌شود که دو طرف مذاکرات صریح و بی‌پرده ‌ای داشته ‌اند، ولی امیدوارند که زمینه مشترکی برای همکاری پیدا کنند.

در واقع، در میان موضوعات مورد اختلاف ایران و آمریکا، بحران عراق تنها موضوعی است که دو کشور می‌ توانند برای حل آن با یکدیگر همکاری کنند.

بر خلاف بحران فلسطین و لبنان که ایران و آمریکا هر کدام از یکی از طرفهای متخاصم جانبداری می ‌کنند، در بحران عراق هر دو کشور، خود را مدافع دولت نوری المالکی می ‌دانند و خواستار تقویت و تحکیم این دولت هستند.

دولت ائتلافی آقای مالکی به علت تسلط شیعیان عراق بر آن، چندان مورد رضایت کشورهای عرب خاورمیانه نیست، اما تهران و واشنگتن هر کدام به دلایل مختلفی از آن پشتیبانی می ‌کنند و انتظارات خاصی از آن دارند.

علت حمایت آمریکا از دولت آقای مالکی این است که این دولت برآمده از یک انتخابات آزاد در عراق و سمبلی از رویای دولت دمکراتیک مورد علاقه واشنگتن در خاورمیانه است.

از این رو آمریکا در تلاش است تا دولت آقای مالکی بر مشکلات فرا روی خود غلبه کند تا واشنگتن مجبور به نایده گرفتن نتیجه یک انتخابات آزاد در عراق و حمایت از دولت غیر انتخابی نشود، بخصوص اینکه میزان توان و کارامدی یک دولت غیر انتخابی برای ایجاد ثبات در عراق نیز محل تردید بسیار است.

با این حال، آمریکا از عملکرد دولت آقای مالکی به طور کامل راضی نیست و آن را تحت فشار شدید قرار داده است تا از گروههای افراطی شیعه فاصله بگیرد، نیروهای فرقه ‌گرا را از دستگاه های دولتی و امنیتی اخراج کند و با به اجرا گذاشتن طرح آشتی ملی، سهم قابل ملاحظه ‌ای از قدرت را در اختیار اقلیت سنی قرار دهد.

علت حمایت ایران از دولت عراق هم این است که برای نخستین بار در طول چند دهه گذشته، دولتی در عراق به قدرت رسیده که افزون بر تسلط اکثریت شیعه بر آن، روابط دوستانه ‌ای با جمهوری اسلامی دارد.

ایران هم در عین حال، از عملکرد دولت آقای مالکی چندان خشنود نیست و خواهان آن است که این دولت از آمریکا فاصله بگیرد، جدول زمانی مشخصی برای خروج نیروهای ائتلاف بین المللی از عراق اعلام کند و در مقابل تلاش آمریکا برای کاهش نفوذ جمهوری اسلامی در عراق ایستادگی کند.

بدین ترتیب، روشن می‌شود که آمریکا و ایران، هر کدام تلاش می‌کنند تا دولت عراق را هر چه بیشتر به سمت خود متمایل کنند، اما قدر مشترک موضع هر دو کشور این است که خواهان بقای این دولتند.

در شرایطی که موج حملات تروریستی در عراق، امکان بقای دولت آقای مالکی را به مخاطره انداخته، طبیعی است که ایران و آمریکا از سوی دولت عراق برای مذاکره و همکاری با یکدیگر تحت فشار قرار گیرند و بازهم طبیعی است که ایران و آمریکا نتوانند در مقابل فشارهای دولت عراق برای انجام مذاکره مقاومت کنند.

در این میان، البته دولت ایران از یک تناقض جدی هم رنج می‌برد. جمهوری اسلامی هر چند که حامی دولت آقای مالکی و خواهان بقای آن است، اما گفته می‌شود که استقرار ثبات در عراق را به معنای پیروزی نقشه آمریکا در خاور میانه تلقی می ‌کند.

با این حال، مذاکره نمایندگان ایران و آمریکا در حضور مقام‌ های دولت عراق، می‌تواند تناقض فوق را برجسته کند و ایران را به همکاری با آمریکا در امور عراق وادار سازد.

عدم همکاری ایران در این مورد، ممکن است مناسبات گرم تهران و بغداد را به خطر اندازد و دولت آقای مالکی را به طور کامل به آمریکا متمایل کند.

همکاری احتمالی ایران و آمریکا در بحران عراق اما بعید است زمینه‌ای برای حل دیگر اختلاف ‌های دو کشور ایجاد کند، بنابراین، تعمیق بحران بین ایران و آمریکا همراه با مذاکره و همکاری احتمالی دو کشور در عراق، پدیده نوظهوری است که می ‌تواند تعجب ناظران را برانگیزد.

 سایت ایران قلم از انتشار مطالب و مقالاتی که در آن کلمات توهین آمیز استفاده شده، معذور است

مسئولیت مطالب درج شده بر عهده نویسندگان آن می باشد