چهره‌ها و گفته‌ها،
متن مصاحبه‌ي شماره‌ي 143
تاریخ گفت‌وگو: جمعه 07/دي/1386
برابر با 2007/دسامبر/28

محورهای این گفت‌وگو:
1- پاسخ رجوی به اعتراض سعید، در ماجرای محاکمه‌ي علی زرکش
2- پاسخ رجوی در باب هزینه‌ي قاب عکس‌های خود، و اشرافیت انقلابی
3- پاسخ رجوی در باب رهبری عقیدتی
4- ماجرای 800 خط تلفن مخفی!! در پاریس
5- دام رجوی و اعلام آمادگی سعید برای رفتن به بغداد
6- شرکت در عملیات نظامی فروغ جاودان ؛بزرگ‌ترین اشتباه زندگی سیاسی سعید 

حسين مهري: آقاي شاهسوندي عضو پيشين مركزيت سازمان مجاهدين خلق خاطره‌ها و برداشت‌هاي خودشان را از همكاري با سازمان مجاهدين خلق براي شما بيان مي‌كنند. ايشان در پاريس پس از آن‌كه مساله‌دار مي‌شوند نامه‌ي مفصلي در 70 صفحه در نقد سازمان مجاهدين خلق براي آقاي رجوي مي‌فرستند و آقاي رجوي پاسخ مي‌دهند، تا چند لحظه ديگر.
حسين مهري: جناب آقاي شاهسوندي درود برشما.

سعیدشاهسوندی: سلام و درود به شما و شنوندگان عزيز. از فرصت استفاده کرده به خانم‌ها و آقايان محترم دست‌اندركار راديو و همين‌طور به هم‌میهنان مسیحی و نیز تمام کسانی كه سال نو میلادی را جشن مي‌گيرند، تبريك مي‌گويم. اميدوارم سال 2008 برای مردم جهان و نیز مردم ایران، سالی با جنگ و خونریزی کم‌تر و سال صلح و آرامش و شادی باشد.

حسين مهري: اميدواريم، به‌خصوص با اين خبرها و رويدادها بايد بر اميدمان بيافزاييم. آقاي شاهسوندي، شما در نامه‌تان از سازمان مجاهدين خلق و شخص آقاي رجوي، چندين انتقاد كرده‌بوديد. آقاي رجوي به بخشي از آن‌ها پاسخ داد، آيا به موضوع محاكمه‌ي علي زركش و محكوميت اعدام او هم پاسخي داد؟ گفت چرا اين بلاها را بر سر زركش آوردند؟

سعيد شاهسوندي: به معناي دقيق كلمه، ايشان به چرايي محاكمه‌ي علي زركش، ميزان محکومیت او و این‌که بعد از محکومیت چه سرنوشتي پيدا كرد هيچ پاسخي نمي‌دهد. حال آن‌که این موضوع اين يكي از مهم‌ترين و شاید مهم‌ترين بخش‌ بيانيه‌ي من است.

علی زرکش (بنابه گفته‌ي رجوی)كسي است كه پيشنهاد دهنده ‌و حداقل تشویق کننده‌ي رجوی به انقلاب ايدئولوژيك است، اوسال‌ها در اتاق كناري آقاي رجوی به‌عنوان جانشين او در داخل کشور معرفی شده، او محرم‌ترین محرم اسرار و کسی است که رجوی او را «شیرآهن کوه مرد» می‌خواند.

محاکمه چنین فردی، به فاصله 5 ماه بعد از چنان عنوانی، در شرايطی که هیچ اتفاق ویژه‌ای نیفتاده، و متهم شدن او به"خیانت" و بعد هم صدور حکم اعدام در پاریس، موضوعی نیست که آقای رجوی بتواند وارد آن شود، جواب قابل قبولی بدهد و به‌سادگی ازآن بیرون آید.

به خصوص که در آن ايام هنوز هيچ‌كس از اين ماجرا خبري ندارد.

آقای رجوی بر سر ماجرای علی زرکش یک مشکل بسیار بزرگ دارد. از یک سو نمي‌تواند نسبت به موضوعی با این اهمیت بي‌تفاوت مانده و از سوی دیگر بنا به دلايلی که گفتم نمی‌تواند پاسخ درست و قانع کننده بدهد. این‌است که سعی می‌کند با سکوت نسبت به اصل موضوع و اشاره‌ای کوتاه به حی و حاضر بودن علی زرکش، از كنار مساله رد شود.

ملاحظه کنید!

- در نامه من صحبت از دادگاهی کردن علی زرکش و صدور حکم اعدام برای وی است.
- صحبت از مخفی نگاه‌داشتن وضعیت علی زرکش از اعضاي تشکیلات (تا حد معاونین مرکزیت) تا یک‌سال بعد از ماجرا است.
- صحبت از این است که اگر ریگی به کفش نیست چرا موضوع به این مهمی را از بخش اعظم تشکیلات مخفی نگاه‌داشته‌اید.
- صحبت از این است که نه یک روز و دو روز بلکه سال‌ها به نیروهای هوادار و به مردم ایران دروغ گفتید و اعلام کردید که علی زرکش جانشین شما در فرماندهی نیروهای داخل کشور است.
- صحبت از این است که تمام مدت، وی در پاریس و همان اطاق بغل دست شما بود و شما نیز روزانه با وی نشست و دیدار داشتید ولی هواداران سازمان و به‌اصطلاح بچه‌های مردم را فریب می‌دادید که گویا، وی در داخل کشور در حال فرماندهی است. و این یعنی فریب مردم و عدم صداقت با آن‌ها است.

حسين مهري: يعني بزرگ‌ترين اشتباه زندگي!

سعيد شاهسوندي: بله، رفتن به بغداد و شرکت در عمليات موسوم به فروغ جاودان در واقع بزرگ‌ترين اشتباه زندگي سياسي من است كه به‌خاطرآن بهاي بسيار سنگيني از جسم و از جان نیز پرداختم.

یک تصحیح: درخلال گفت‌وگو، سعید کلمه "اَبیه" در نام "زیادابن اَبیه" رابه اشتباه، با ضم الف"اُبیه" می‌خواند. درست آن به فتح الف است. آقای مهری با توضیح زیر اشتباه را تصحیح می‌کنند.

حسين مهري: درمورد این «‌زياد» گفته مي‌شد كه حلال زاده نيست و چون نمي‌دانستند كه پدرش چه‌كسي است. مي‌گفتند "زياد ابن اَبیه" یعنی زیاد پسر پدرش.

حسین مهری: آقای شاهسوندی، بفرماييد كه در مقابل اين سوال كه هزينه‌هاي زندگي شخصي و پيراموني آقاي رجوي سنگين و گزاف است به‌خصوص با اشاره به آن قاب عكس‌ها، ایشان چه گفتند؟

سعيد شاهسوندي: بله، درنامه‌ي من از جمله، آمده‌بود که چندصدهزار فرانک صرف خرید وسايل پذیرایی شامل میز و صندلی‌های تشریفاتی و سرویس‌های غذاخوری چینی و ارسال آن‌ها به اقامت‌گاه رجوی در بغداد شده‌است.
من از جمله به اونوشتم "...هیچ می‌دانی برای خرید قاب عکس‌های تو و مریم در جریان و بعد از ماجرای موسوم به انقلاب ایدئولوژیک حداقل بین 40 تا 50 هزارفرانک خرج شد. چه بدانی وچه ندانی وای بر تو..."
در ادامه‌ي مطلب با محاسبه حقوق آن موقع کارگران در ایران به وی نوشتم: "حساب بلدی؟ حرف حساب چه‌طور؟ این مبلغ یعنی حقوق یک ماه تمام 380نفر کارگر هرکدام با چندین سر عائله و یا یک روز حقوق 11428 نفر کارگر کوره‌پزخانه. گفتم که با آمار و ارقام آشنا هستم. می‌بینی! سفره‌ي خالی وقاب خاتم را... نوار مرزی و این همه "تشریفات"! پذیرایی از کی و برای چی؟ سقوط کوتاه مدت و این همه تدارکات؟.... نکند این همه "اَشکال" برای پرکردن جای خالی "محتوا"های از دست رفته و یا رنگ باخته است؟» 

چگونه من به ماجرای میز و صندلی‌های تشریفاتی و هزینه قاب عکس‌ها پی‌بردم؟

قضیه از این قرار است که هنگام ارسال این کالاها از فرانسه به مقصد عراق، مبلغی به‌عنوان مالیات کالاهای خارج شده و یا صادراتی توسط گمرک فرانسه بازپرداخت می‌شود. برای گرفتن این مبلغ باید فاکتور اصلی خرید کالا همراه باشد. در آن‌ موقع به علت آشنایی من به زبان فرانسه و نیز آشنايی به این امور، این کار به من واگذار شد و من از این طریق به مبلغ اصلی خرید کالاهای فوق پی بردم. در بیانیه‌ي جدایی درباره‌ي اشرافیت انقلابی در بیابان‌های بغداد به تفصیل توضیح داده‌ام. 

به پاسخ رجوی در این‌باره توجه کنید:

«...راستي تو كه حساب كرده‌اي چند ده هزار فرانك پول قاب عكس‌هاي من در كل سازمان شده (نمي‌دانم از كجا و چگونه حساب كرده‌اي اگر حسابت درست باشد في‌الواقع من هم متاسفم) و تو كه مي‌گويي مردم محروم و كارگران كوره‌پزخانه‌ها را دوست داري و دوست مي‌داشتي اين پول به آن‌ها مي‌رسيد و از من دراین رابطه احقاق حق مي‌طلبي چرا هيچ‌وقت نپرسيدي كه حق و حقوق مادي و معنوي و سياسي خورده شده توسط امثال خودت را كه يك‌صد هزار بار و به مراتب بيش‌تر از اين‌هاست، چرا از گلوي‌تان در نمي‌آورم؟ فراموش کرده‌ای که سازمان برای شخص خودت تاکجا و چقدر (از زندان تا امروز) انرژی ومایه گذاشته‌است....»

ایشان در این‌باره می‌افزاید: «... به هرحال به نظر من خلق ما اثبات کرده که حاضراست میلیون‌ها تومان بدهد ولی به امید و اعتمادش خیانت نشود. کما این‌که من با سرافرازی اعلام می‌کنم کاش انتقاداتی که این خلق به سازمان مجاهدین و من‌ی که در راس آن هستم دارد فقط این باشد که چند ده، یا چند صدهزار یا چند میلیون تومان و فرانک را در این سال‌ها اسراف کرده‌باشیم.»

و من، امروز همراه با بسیاری از هواداران و اعضای دیروزین سازمان مجاهدین و بسیاری از مردم ایران خطاب به آقای رجوی می‌گویم: به‌راستی ای‌کاش تمامی انتقادات و ایرادات من به تو در همان حد اسراف چند ده هزار فرانک فرانسه باقی می‌ماندو این‌گونه آزادی، استقلال و کرامت انسانی ما در راستای قدرت‌طلبی و تمامیت‌خواهی تو در پیشگاه دشمنان ایران و مردم ایران به ثمن بخس معامله نمی‌شد و این‌گونه به رنج و شکنج و امید و آمال نسل ما (نسل گرفتار دو سنگ آسیای استبداد) جفا و خیانت نمی‌شد.

حسين مهري: آقای رجوی، در برابر طرح موضوع رهبري عقيدتي كه او خودش را به عبارتي ولي‌فقيه مي‌خواند چه پاسخي داد واقعاً‌ مي‌گفته که من ولي‌فقيه هستم؟

سعيد شاهسوندي: در بیرون و مناسبات علني كلمه‌ي "ولي‌فقيه" را به‌كار نمي‌برد، علت هم روشن است، این بیان نزد هواداران و اعضای سازمان بار منفی دارد. اما در سطح مركزيت و حتي معاونين مركزيت، رجوی بارها با ‌عنوان "امام" مورد خطاب قرارگرفت و هیچ اعتراضی هم نکرد. من خود چندین بار شاهد این نوع خطاب کردن‌ها بودم. دلیل دیگر همان زیارت‌نامه نوشتن‌ها، السلام علیک یا مسعود و السلام علیک یا مریم و نیز لبیک یا داعی‌الله گفتن است. در این زمینه می‌توان به گفت‌و‌گو‌های پیشین و از جمله نامه‌های انقلاب ایدئولوژیک مسعود کشمیری، آخوند جلال گنجه‌ای و شمار دیگری از افراد سازمان در جریان انقلاب ایدئولوژیک مراجعه کرد.

برای پرهیز از بار منفي کلمه ولایت مطلقه فقیه، ایشان چند اصطلاح جدید اختراع كرد: رهبري عقيدتي، رهبری خاص‌الخاص. به‌خصوص این آخری که در دکان هیچ عطاری سیاسی، یافت نمی‌شد و از تراوشات ذهن ایشان است. اما وقتی در باره‌ي محتوای چنین کلماتی توضیح می‌دهد بوی تند ولایت‌فقیه و قدرت مافوق بشری آن به مشام می‌رسد.

توجه کنید!
آقاي رجوي می‌نویسد: «... در طول تاريخ احزاب سياسي ايران هيچ‌گاه رهبري جمعي و دموكراسي حقيقي در هيچ کجا به اندازه‌ي مجاهدين وجود نداشته و انقلاب ايدئولوژيك و رهبري عقيدتي نيز در راس رهبري دسته‌جمعي نقش حافظ و تضمين‌كننده‌ي آن را ايفاکرده‌است.»

در نوشته‌ي بالا اگر بخش اولِ تعارف ‌و به خود دسته‌‌گل‌ دادن‌ را كنار بگذاريم، می‌ماند "نقش حافظ و تضمين‌كننده"، و این يعني همان "ولایت". ولایت‌ی که بنا به ذات خود، همیشه هم مطلقه، نامحدود و غیر پاسخ‌گوست.

و این درست نقطه‌ي مقابل دموکراسی به مثابه مسئولیتی "وکالت"ی، محدود و پاسخ‌گو است.

آقای رجوی البته در مواردی شکسته نفسی نیز می‌کند.
توجه کنید! ایشان درباره‌ي کیش شخصیت مشمئز کننده وشعارهای مربوطه نظیر، "ایران رجوی، رجوی ایران" و زیارت‌نامه نویسی‌ها و لبیک گفتن‌ها می‌نویسد:

«... هیئت اجرايی مجاهدین بر خلاف تصور تو مجری صرف نبوده. ...و هیچ‌کدام از آن‌ها را من نه به خواست خود نصب و نه به خواست خود عزل نموده‌ام (همیشه به اتفاق آراء بوده‌است). (هیئت اجرايی) در این‌باره نقطه نظرهای مشخصی دارد که گاه بالاتفاق مخالفت مرا نیز نادیده می‌گیرد. از جمله در مورد برخی شعارها و اسم بردن‌ها که مخالفت کرده‌ام، معتقد است که در بحبوبه‌ي ضدیت ارتجاع و امپریالیسم و اضداد رنگارنگ، از قضا هرچه تیزتر کردن و صریح‌تر عنوان کردن مسئله‌ي رهبری درست است، ولو این‌که جِزّ اضداد را هم در بیاورد و روشنفکر نمایان را نیز رَم بدهد...» 

«...مجاهدین در میان همه‌ي تمسخرها و قهقه‌ها مراحل طفولیت و بلوغ را پشت سر گذاشته و با مرزبندی و حصارهای محکم اکنون...تنها نقطه‌ي امید همان خلق محروم‌اند و کاش تو مي‌توانستي در شرايط حاضر نسخه‌ي بهتري بپيچي كه من باكمال ميل به دنبالت مي‌آمدم... راستي فكر نمي‌كني اين بالايي، كه به قول تو همه چيز را تاريخي و تاريخ‌ساز تبليغ مي‌كند تا به حال مي‌بايست مثل "انديشه‌ي قرن" (پرزيدنت «شبدرقلي» را مي‌گويم) [مقصودآقاي بني‌صدر همان متحد سابق، پرزیدنت سابق شورا و پدر زن سابق است که چون حسابش را جدا کرده به این صفت نامیده می‌شود] دراین معجون تضادها یک‌صد بار قافیه را می‌باخت؟»

بعد هم می‌افزاید: «...مجاهدین در میان همه‌ي تمسخرها و قهقه‌ها مراحل طفولیت و بلوغ را پشت سر گذاشته و با مرزبندی و حصارهای محکم اکنون...تنها نقطه‌ي امید همان خلق محروم‌اند و کاش تو مي‌توانستي در شرايط حاضر نسخه‌ي بهتري بپيچي كه من باكمال ميل به دنبالت مي‌آمدم... راستي فكر نمي‌كني اين بالايي، كه به قول تو همه چيز را تاريخي و تاريخ‌ساز تبليغ مي‌كند تا به حال مي‌بايست مثل "انديشه‌ي قرن" (پرزيدنت «شبدرقلي» را مي‌گويم) [مقصودآقاي بني‌صدر همان متحد سابق، پرزیدنت سابق شورا و پدر زن سابق است که چون حسابش را جدا کرده به این صفت نامیده می‌شود] دراین معجون تضادها یک‌صد بار قافیه را می‌باخت؟»

آقای رجوی این اظهارات را در سال 1367 یعنی سال سرخوشی و پیروزی‌های گذرا بیان می‌کند. جا دارد حالیه در مورد باختن تمامی قافیه‌ها و تلاش رسوای آویختن به دامان امپریالیست در میان معجون تضادها نظر ایشان پرسیده و دانسته شود.

حسين مهري: آقاي شاهسوندي آيا اين درست است كه يك‌بار آقاي رجوي گفته بودند كه ما در پاريس 800 خط تلفن داريم؟

سعيد شاهسوندي: بله درست است و يكي از نكات جالب نامه‌ي ايشان است. ايشان اين مطلب را به‌عنوان یکی از شاهكارهای خودش مطرح می‌کند.

رجوی در پاسخ به آن بخش از نوشته‌ي من که بر درست کاری و درست گويی در امر تبلیغات و صداقت با مردم، و پرهیز از دروغ‌گويی وبزرگ‌نمايی تاکید می‌کنم،می‌نویسد:

«...ظاهراً به نظر تو در برابر دشمن نيز فرمول «النجاه في‌الصدق» گره‌گشا است، غافل از اين‌كه رژيم خميني به استناد دلايلي بسيار ضعيف‌تر از اين‌كه تو گفته‌اي دايماً درصدد به‌هم ريختن كاسه و كوزه‌مان در پاريس بود و همدستانش در فرانسه نیز نیازی به توضیح درباره‌شان نیست. سر و صداي تبليغاتي وسيع در مورد خانه‌ي گُنس [Goness منطقه‌اي است در حومه‌ي شمالی پاريس] و 300 خط تلفن مربوطه را به‌یاد نداری؟ زمانی بود که در پاریس بیش از 800 خط تلفن داشتیم که خیلی‌ها نمی‌دانستند و این خطوط را به لطايف‌الحیل به‌دست آورده‌بودیم. امیدوارم از این‌که به این وسیله تعدادی از خواهران و برادرانمان راحفظ نموده و مثل شما برای امروز سالم نگه‌داشتیم متاسف نباشی...»

خانه‌ي گونِس که من نیز به دلايلی در جزيیات آن قرار داشتم پایگاه بسیار بزرگی بود که سازمان می‌خواست از آن به عنوان ستاد فرماندهی عملیات در داخل ایران استفاده کند. در تهیه‌ي این امکان با مقامات فرانسوی هماهنگی و به‌اصطلاح کسب اجازه نشده‌بود. این درست در ايامي بود كه دولت فرانسه درصدد بهبود روابط با حکومت ایران بود. بنابراین از طرف همان مقامات موضوع به روزنامه‌ها و مطبوعات کشیده‌شد و سازمان در عمل، مجبور به تعطیل کردن پایگاه و امکانات آن شد.

رجوي می‌نویسد؛ «خيلي‌ها نمي‌دانستند». او مشخص نمی‌کند که این "خیلی ها" چه‌كساني هستند ولی مایل است تصورشود، مقصود او مقامات دولت فرانسه هستند.

اما هر انسانی با اندک دانش فنی و حتی عمومی به‌خوبی مي‌داند که حکومت‌های عقب‌مانده نیز با یک کنترل ساده مي‌تواند تعداد خطوط تلفن مربوط به یک فرد، یک موسسه و یک سازمان (آن‌هم سازمانی خارجی)حتي اگر با نام‌هاي گوناگون گرفته شده‌باشد را شناسايي و رديابي ‌كنند. ضمن آن‌که در اين زمينه، دولت فرانسه از نظر امكانات كم نداشت. 

حسين مهري: آقاي شاهسوندي شما مساله‌دار شده‌بوديد. نامه‌ي مفصلي به آقاي رجوي نوشتيد، ايشان هم جواب دادند، ديگر براي چه به بغداد رفتيد. در نامه‌ي ايشان چه جاذبه‌اي بود كه دوباره شما را به بغداد برد كه حالا بعد از سال‌ها بگوييد بزرگ‌ترين اشتباه زندگي‌‌ام بود؟

سعيد شاهسوندي: بايد اعتراف كنم که هنگام دریافت پاسخ ایشان از درک هدف اصلیِ پاسخ‌نامه عاجز ماندم، چرا؟

طی بيست سال با سازمان بودن علايق و عاطفه‌هاي من شكل گرفته‌است. درست است که به لحاظ نظري متوجه بسیاری از خطاها و انحرافات رجوی شده‌بودم، به روشنی سرانجام بسیاری از انحرافات را می‌دیده و برای او نیز نوشتم اما دلبستگی‌های عاطفي به سازمانی كه تمام عمر عشق، علاقه، جان و مال و در یک کلام هستی خویش را در اختیارش گذاشته بودم و مهم‌تر از همه اندیشه و آرمانی که سال‌ها برای تحققش مبارزه کرده‌بودم امروز به فردا قطع شدني نبود. آقاي رجوي اين‌ها را خيلي خوب مي‌دانست به‌هرحال او رهبري سازمانی را به عهده‌داشت كه من كادري از كادرهاي او بودم. تلاش آقاي رجوي اين است كه من را به بغداد بكشاند، با دعوت‌هاي گوناگون.

بيا قدمت مبارك. بيا سري به ما بزن. بيا در نبرد شركت كن. بهتر از حاشيه‌نشيني است و... انتهاي نامه‌ي ايشان را يك‌بار ديگر مي‌خوانم:

«...حالا اگر خواستي جواب ريز و شرح مطالبت را بگيري و در مورد تك‌تك حرف‌هايت جواب جامع داشته‌باشي سري به ما بزن و مجدداً به هر نحو كه مطلوب خودت است با سازمان ايجاد رابطه كن والسلام علی من اتبع الهدي.»

و باز در آخرين سطر نامه‌اش:
هم‌چنين اگر سعيد در فهم مطالب پیام حاضر ابهام يا سوالي داشت ترتيبي بدهيد و قراري جور كنيد تا خودم تلفني با او صحبت كنم.»

ببينيد اين را در مورد كسي مي‌گويد كه مدعی است از سازمان اخراج شده.

من در اين دام افتادم كه اگر دعوت او براي رفتن به بغداد را بي‌پاسخ بگذارم، و برای رفتن اعلام آمادگي نكنم، يك نوع فرار از مبارزه، يك نوع فرار از صحنه تلقی خواهد شد. و تايید حرف او خواهد بود که از مبارزه بریده، خسته و خانه نشین شده‌ام.

بنابراین علی‌رغم مشكلات معيشتي که در آن ايام داشتم، به گونه‌ای كه گاه شب‌ها را در ماشين بعضي افراد با يك پتو به صبح می‌رساندم. و بعدها نیز شب تا صبح نگهبان یک هتل شده‌بودم، به ایشان نوشتم که می‌آیم. 

من در دومین نامه گرچه بسياری از مطالب نوشته‌ی رجوی را‌ نقد كردم، دام اصلي را نديده، اعلام كردم كه حاضرم بيايم و ديدار كنم. حال آن‌كه احتياج نبود. وقتي انتقادات را نوشته، باید آن را علنی می‌کردم.

اعلام آمادگي من براي رفتن بغداد و گفت‌وگو مصادف شد با پذیرش قطع‌نامه 598 توسط آیت‌الله خمینی است.

خلاصه كنم: من از سازمان مجاهدين جدا شدم. انتقادات اساسي و بنيادين را طي نامه‌ و بيانيه‌ي جدايي گفتم و روابطم كاملاً قطع است. تشكيلاتي، سياسي و اعتقادي. اما دلبستگي‌هاي عاطفی 20 سال كار شبانه‌روزي با انبوهی از خاطرات تلخ و شیرین یاران زنده و شهید، امروز به فردا از بين رفتنی نیست. شرایط نابه‌سامان و استبداد حاکم بر کشور نیز عامل تشدید کننده‌ي دیگری است.

 

حسين مهري: آقاي شاهسوندي عزيز بسيار بسيار از شما سپاسگذارم. تا هفته‌ي آينده، كه برويم به ميدان جنگ.